Over ons
Waarom een Stichting voor Leidse dekens?
Liefde voor de stad Leiden in combinatie met liefde voor textiel liggen aan de basis van onze Stichting. Leiden was eeuwenlang één van de grootste textielsteden van Nederland. De stad werd groot met de productie van wollen stoffen: de lakense stof en later de dekens. Over laken is in Museum De Lakenhal het nodige te vinden. De Leidse deken is veel minder bekend. Toch hebben velen er nog warme herinneringen aan.
Een club enthousiastelingen met een gevarieerde achtergrond is eind 2020 bij elkaar gekomen om deze herinneringen vast te houden: zij richtten de Stichting Leidse Deken op. Op dit moment bestaat ons bestuur uit een ondernemer, een uitvinder (een werktuigbouwkundig ingenieur), en vier kunsthistorici met verschillende specialismes. Een vijftiental andere vrijwilligers sloot zich bij ons aan. Hieronder zijn ervaren weefsters te vinden, maar ook mensen met amper ervaring met textiel. Maar we zijn allemaal verliefd op Leidse dekens en willen dat graag met anderen delen. Iedereen is welkom bij ons, zowel om vrijwilliger te worden als om gewoon eens te kijken wat we aan het doen zijn.
Dekens en Leiden
De Leidse textielgeschiedenis blijft boeien. Vanaf de middeleeuwen vinden veel Leidenaren emplooi in deze tak van nijverheid, die zo bepalend was voor de ontwikkeling van de stad. De wevershuisjes, de Lakenhal en veel straatnamen herinneren hieraan. De dekens die hier vanaf de 17e eeuw worden gemaakt, waren tot voor kort een begrip in ons land: een Leidse deken was een dikke, pure wollen kwaliteits-deken. De inmiddels hergebruikte panden van de voormalige dekenfabrieken van Scheltema, Zuurdeeg, Van Wijk en Zaalberg zijn nog goed zichtbaar in de stad. Maar wat zijn de verhalen achter deze façades? Hoe is het de dekennijverheid precies vergaan vanaf de middeleeuwen tot midden 20ste eeuw? En waarom genoten nu juist die Leidse dekens zoveel bekendheid? Wat kan dit voor de stad Leiden van vandaag betekenen? De Stichting Leidse Deken gaat op zoek naar de antwoorden op deze vragen. Zo kunnen we het Leidse dekenverhaal optekenen, doorgeven en levend houden. In een groeiend aantal blogs op deze site wordt stukje bij beetje deze geschiedenis vastgelegd.
Missie
De Stichting Leidse Deken wil de ooit zo roemrijke Leidse dekenproductie op de kaart zetten. Onze missie is tweeledig en richt zich zowel op het heden als het verleden. Wij willen:
-
kennis over de Leidse dekennijverheid vergaren en verspreiden;
-
samen met ondernemers, musea, kunstenaars en ontwerpers met concrete projecten de dekennijverheid nieuw leven in blazen.
Ofschoon er veel is gepubliceerd over Leiden als textielstad wil de Stichting Leidse Deken nader onderzoek initiëren. In het bijzonder naar de dekenproductie in de vroege periode, maar zeker ook naar de dekenindustrie in de 19e en 20e eeuw.
Verder wil de stichting de mogelijkheden onderzoeken om een bescheiden, al dan niet ambachtelijke dekenproductie te hervatten. Is er een geschikte plek te vinden waar we een weefstudio zouden kunnen starten, waar oude machines weer kunnen draaien? Door deze experimentele industriële archeologie kan kennis worden verworven en verspreid over het historische maakproces; tegelijkertijd kunnen hier samen met eigentijdse vormgevers moderne dekens vervaardigd worden.
Anders gezegd; de stichting wil door gericht onderzoek, waarvan ‘oral history’ deel uit maakt, kennis die er nu nog is over de Leidse dekenproductie bewaren en verankeren. Naast de productie van moderne Leidse dekens zou deze weefstudio ingezet kunnen worden voor bijvoorbeeld cursussen textiel design en experimenten ten behoeve van een nieuwe dekenfabricage gericht op duurzaamheid. Zo legt de stichting de link met het nu en de actualiteit. Want de warmte die een lokaal geproduceerde deken kan geven is duurzaam. Naast verhalen zal de stichting als referentiemateriaal op bescheiden schaal voorwerpen verzamelen rond het thema Leidse Deken.
Het staat de stichting voor ogen om de belangstelling voor de Leidse dekennijverheid onder verschillende doelgroepen te vergroten. Dit betekent dat de stichting op uiteenlopende manieren en door de inzet van diverse communicatie-middelen verworven kennis zal delen en educatieve projecten zal ontwikkelen. Meer informatie vindt u in ons beleidsplan.
